Büyük karın duvarı fıtıkları gerek erkek gerekse kadın hastaların cinsel yaşamını etkileyebilmektedir. Bu sorun birkaç şekilde ortaya çıkabilir. Öncelikle, büyük karın duvarı fıtıkları şekil bozukluğu nedeniyle cinsel ilişkiye izin vermeyebilirler. Yine fıtığa bağlı görüntünün hem bireyde hem de eşinde isteksizlik yaratması sık görülen bir durumdur. Bunun dışında, bazı kasık fıtıkları büyüklükten bağımsız olarak da ağrı ve rahatsızlık hissi oluşturabilir. Torbalara kadar inen büyük kasık fıtıklarının cinsel organların arteriyel ve venöz kan akımını da belli ölçülerde engelleyebilmesi söz konusudur. Fıtığın onarılmasının hasta üzerinde olumlu psikolojik etki yapmasının yanında bu organik bozuklukların düzelmesi ile de cinsel aktivite de belirgin fayda sağladığı bilimsel çalışmalarda ortaya konmuştur.

Büyük bir kasık fıtığı (skrotal herni)

Fıtık veya fıtık ameliyatı ağrılı cinsel aktiviteye neden olur mu?

Kasık fıtığı olan bireylerin %30’unda ağrılı cinsel birleşme olduğu bilinmektedir. Ameliyat sonrası ağrılı cinsel birleşme sıklığı %10’ların altına düşer. Hastaların sadece %2 kadarı ameliyattan önce cinsel aktivitede ağrı yokken ameliyattan sonra ağrı hissettiğini bildirmektedir (Impairment of sexual activity before and after endoscopic totally extraperitoneal hernia repair. Surg Endosc. 2012).

Ameliyat sonrası ağrılı cinsel aktivite gerek açık gerekse kapalı girişimlerden sonra görülebilmektedir. Bu durum hem erkek hem de kadın hastalarda nadir de olsa görülebilen bir sorundur. Bunun nedeni dikiş, yama olabileceği gibi laparoskopik onarımda yamanın tespitinde kullanılan zımbalar da sorumlu tutulmuştur. Bu zımbalara bağlı ağrı genelde daha şiddetli olup kanlı ejakülasyon da nadir de olsa tanımlanmış sorunlardandır. Ancak deneyimli ellerde her iki yöntem sonrasında da bu tür sorunların ortaya çıkma olasılığı çok düşüktür. Ayrıca bu komplikasyonun önlenmesi için yamayı doku yapıştırıcısı ile tepsi eden merkezler de vardır. Bu yapıştırıcılar güvenli ve zararsız olup ameliyata bir miktar ekstra masraf eklerler.

Fıtık ameliyatı kısırlığa yol açar mı?

Kasık fıtığının erkeklerde üreme sorunlarına neden olduğuna dair net bir bilimsel veri mevcut değildir. Ancak ameliyat sonrasında bu konuda bazı sıkıntılar çıkabilmektedir. Bu soruna ameliyat ve yama neden olabilir. Burada olayın bir tarafı yamanın fıtık bölgesinde yer alan spermatik kordona yapışarak ve sıkıştırarak sperm kanalında iletimi engellemesidir. Bu komplikasyondan kaçınmak için spermatik kordona temas eden kısmı yapışmaz maddeden yamalar da denenmiş ancak yaygın kullanım alanı bulamamıştır. Aynı amaçla geniş gözenekli hafif yama önerenler de vardır.

Hafif yama ile onarımda yama spermatik kordon ilişkisi

Spermatik kordon sadece vas deferens denen sperm kanalını değil testise giden ve dönen kanı taşıyan atar ve toplardamarları da barındırır. İndirekt herniler spermatik kordonu izleyerek karın dışına çıkarlar ve fıtık kesesi büyüdükçe spermatik kordonla komşuluk ve yapışıklık oranı artar. Fıtık kesesi ayrılırken spermatik kordun içindeki damarlar hasar görürse testis beslenmesi bozularak da üreme kapasitesinde kısmi ya da tam bozulmalar söz konusu olabilir.

Fıtık kesesinin spermatik kordondan ayrılması

Bu nedenle büyük fıtık keselerinin tamamen çıkarılmayarak yarıdan kesilmesi yöntemi tanımlanmıştır. Bu basit işlemin testis beslenmesini çok büyük ölçüde koruduğu görülmüştür.

Şu konuyu da vurgulamak gerekir ki, testis damarlarındaki kan akımına sadece ameliyat değil kasık fıtığının bizatihi kendisi de neden olabilmektedir. Bu bozuklukların fıtığın açık veya kapalı yöntemle cerrahi tedavisi sonrası normale döndüğü bilimsel olarak ortaya konmuştur (Inguinal hernia repair protects testicular function: a prospective study of open and laparoscopic herniorraphy. J Am Coll Surg. 2006). Lichtenstein yöntemiyle ve standart polipropilen yama kullanılarak yapılan onarımların hastanın ameliyat öncesindeki testis kanlanmasına ve hacmine olumsuz etkisi olmadığı da gösterilmiştir (Prospective study on the effects of a polypropylene prosthesis on testicular volume and arterial flow in patients undergoing surgical correction for inguinal hernia. Acta Cir Bras. 2007).

Fıtık ameliyatı sonrası, doku-dikiş veya yama onarımı (açık/kapalı) yapılan hastalarda üreme sorunu ortaya çıkması çok nadirdir. Bununla birlikte henüz çocuk sahibi olmamış ve bu konuda özel durumu bulunan genç erkek bireylerde mutlaka doğru algoritma izlenmelidir. Azospermisi (sperm sayısında azlık) olduğu bilinen, tek testisli (doğumsal veya başka bir ameliyat sonucu) erkek hastalarda fıtık onarımının çocuk sahibi olunması sonrasına bırakılması makul bir yaklaşımdır. Medikolegal bir konu olan bu gibi olgularda cerrah mutlaka hastanın ameliyat öncesi spermiogram testini dosyaya eklemelidir. Böyle hastalarda ameliyat kararı doğrudan hasta tarafından verilmeli ve özel bir onam formu hazırlanarak imzalanmalıdır.

Ameliyat sonrası ağrılı cinsel aktivite sorunu kronikleşirse yamanın çıkarılması gerekebilir. Bu durumda sadece yamanın çıkarılması ile yetinilmeyip bölgesel sinirlerin de çıkarılması ile daha iyi sonuçlar alındığı bildirilmiştir. Ayrıca, ameliyat öncesinde cinsel aktivitede şiddetli ağrısı olan bireylerde fıtık onarımı sırasında bölgesel sinirlerin çıkarılması da önerilmiştir (Impact of ilio-inguinal nerve excision on sexual function in open inguinal hernia mesh repair: a prospective follow-up study. Acta Chir Belg. 2008).

Fıtık onarımlarında yama kullanımının ameliyat sonrasında ağrılı cinsel aktiviteye yol açma riski çok düşüktür. Ayrıca, fıtığın cerrahi tedavisi için en etkin seçeneği kullanılması bugün için en mantıklı yoldur. Şunu akılda tutmak gerekir ki, bu kaygı ile ameliyattan kaçınmak fıtığın zamanla daha fazla büyümesine ve olası komplikasyonların görülme şansının artmasına neden olacaktır. Bunun ötesinde, onarılmış fıtığın tekrarlaması sonucu yapılacak yeni ameliyatın her türlü komplikasyon riski daha yüksektir. Yine de çekincesi olan hastalarda ve seçilmiş olgularda yama yerine seçilecek Shouldice dikiş tekniği deneyimli ellerde gayet iyi sonuçlar vermektedir.

Fıtık ameliyatından ne kadar zaman sonra cinsel ilişkiye girilebilir?

Fıtık ameliyatı sonrasında cinsel aktiviteye geri dönüş için ortak bir karar yoktur. Bunun nedeni konunun sübjektif mahiyetidir. Genelde önerilen minimum süre 1 haftadır. Ancak büyük ve onarımı zor yapılan fıtıklardan sonra tıpkı sportif aktiviteler gibi normal cinsel hayat için de 4 hafta kadar beklenmesi doğru olacaktır.

Aşırı cinsel aktivite fıtığa neden olur mu?

Cinsel aktivite ne erkekte ne de kadında karın duvarı fıtıklarına yol açmaz. Ancak var olan bir fıtığın büyümesine yardımcı olabilir. Başka bir nedenle karın ameliyatı geçiren bireylerin de yara iyileşmesi tamamlanana kadar, ameliyatın büyüklüğünü ve özelliğini de göz önüne alarak tıpkı sportif aktiviteler gibi cinsel yaşamını da bir süre ertelemesi yerinde olacaktır.

Fıtık veya fıtık ameliyatı ereksiyon sorununa yol açar mı?

Fıtığı olan erkeklerin ereksiyon problemi yaşaması çok nadir görülen bir durumdur. Fıtığın organik varlığı dışında psikolojik faktör de bu olumsuz durumu hazırlayabilir. Büyük fıtıkların testise giden damarlara yaptığı baskı sonrasında testis beslenmesinin bozulması ve buna bağlı olarak testosteron adı verilen seks hormonunun yapımında azalma sonucu ereksiyon sorunu gelişmesi teorik olarak düşünülebilir, ancak bu durumun klinik kaydına rastlanmamıştır. Fıtık ameliyatı için de aynı potansiyel durumlar geçerlidir. Ereksiyon sorunu olan bazı bireylerde muayene ve görüntüleme yardımıyla kasık fıtığı tespit edilir ve fıtık onarımı ameliyatı yapılırsa sorunun düzeldiğini bildiren raporlar da mevcuttur.